Tunika z Bocksten

W południowo-zachodniej Szwecji leży miejscowość Bocksten. W 1936 r dokonano tam cennego odkrycia. Z torfowiska, które dawniej było jeziorem, wykopano dobrze zachowane szczątki człowieka, znanego dziś jako Człowiek z Bocksten (szw.Bockstensmannen, niem.Bockstensmann). Bockstensmann miał na sobie tunikę, kaptur, nogawice, koszulę, półkolisty płaszcz, buty. Znaleziono przy nim także tekstylną torebkę, 2 paski, pochewkę i 2 noże. Definitywnie najważniejszym elementem znaleziska jest jego tunika, należąca do najlepiej zachowanych tunik w Europie. Dziś szczegółowo o niej.

Tunika została sklasyfikowana do Typu 1.(Nockert) Materiał to brązowa wełna o splocie skośnym 2/1. Tunika posiada 10 klinów: 6 rozszerzających dolną krawędź i 4 pod pachami. Główna część jest z 1 kawałka tkaniny, bez szwów na barkach. Kliny dolne długości ok. 60cm. Przedni klin zszyty z 2 symetrycznych części, tylni dla zachowania symetrii posiada fałszywy szew. Prawy klin boczny podobnie jak przedni jest zszyty z 2 symetrycznych połówek, lewy zaś z 1 kawałka, tym razem bez fałszywego szwu. Długość korpusu 230cm, co daje długość rozłożonej tuniki 115cm; obwód na dole ok 250cm. Długość rękawów wynosi ok 60cm, obwód wokół nadgarstka ok 23cm. Całkowitą długość pasa tkaniny użytego do wykonania tuniki szacuje się na ok. 4,5 metra.

Tunika to typ odzieży, który w zasadzie nie zmienił się od wczesnego średniowiecza. Funkcjonował cały czas w XI wieku, kiedy pojawiły się rozcięcia pod szyją, w XIII wieku obok długich, rozcinanych na dole cote, w XIV wieku obok cotehardie, dubletu i różnych bogato zdobionych szat dworskich rozmaitego typu, a nawet w XV wieku, głównie jako ubiór mieszczański i chłopski. Jest zatem poprawnym typem ubioru dla wszystkich w/w epok, a jako najbardziej rozpowszechniona w większości z nich powinna zyskać większą popularność w polskiej rekonstrukcji: po pierwsze ze względu na prostotę wykonania (= trudno ją zrobić źle), po drugie ze względu na wygodę noszenia, po trzecie - ze względu na niewielkie koszty i nakłady pracy związane z jej wykonaniem. W przeciwieństwie do dubletu, który zazwyczaj wymaga pracy krawca, oraz większej ilości materiałów, a to wiąże się z ceną wyższą kilkakrotnie od tuniki.

Na koniec dość istotna uwaga. Jak część czytelników zauważyła, a inni być może - nie, dość istotna jest długość tuniki. Często pojawiają się w RR tuniki długości do pół uda, co nie jest poprawne. Jak widać w ikonografii i jak dowiodły badania porównawcze szczątków Bockstensmanna względem długości jego tuniki - sięgała ona poniżej kolana. W ikonografii najczęściej tuniki sięgają do kolana, niezależnie od epoki - zarówno we wczesnym średniowieczu jak i XV wieku. Przy czym warto skroić nieco dłuższą, aby po obszyciu dolnej krawędzi nie kończyła się tunika nad kolanem, a raczej pod nim. Za długą tunikę można zakasać powyżej pasa; za krótką naciągnąć tak, by zakrywała kolano - już trudniej.